Požari u Srbiji: Oštećeno oko 170 kuća, problem nedovoljan broj vatrogasaca i starost vozila

Požari koji su besneli Srbijom tokom juna i jula ove godine, s posebnim intenzitetom u prethodnih nekoliko dana, oštetili su ili potpuno uništili oko 170 kuća, prema podacima lokalnih samouprava. Zbog nastale štete, elementarna nepogoda proglašena je u 16 gradova i opština.

Državna revizorska institucija (DRI) je u izveštaju objavljenom uoči 2025. godine upozorila na nedovoljan broj i nejednaku teritorijalnu raspodeljenost vatrogasaca u Srbiji. Prema podacima od 31. decembra 2023., Srbija ima 3.564 profesionalna vatrogasca-spasioca i dodatnih 1.526 pripadnika dobrovoljnih vatrogasnih jedinica. To znači da na jednog vatrogasca-spasioca dolazi 1.865 stanovnika, što je značajno ispod evropskog standarda od jednog vatrogasca na hiljadu stanovnika. Iako se taj odnos poboljšava uključivanjem dobrovoljaca (jedan vatrogasac na 1.306 stanovnika), Srbija je i dalje ispod evropskog proseka.

DRI je naglasila da “nedostatak i nejednaka teritorijalna raspodeljenost kadrovskih kapaciteta… može dovesti do neefikasnog reagovanja u slučaju požara, što može rezultirati značajnom materijalnom štetom i eventualnim ljudskim žrtvama”. Revizori su takođe istakli da broj sistematizovanih i popunjenih radnih mesta nije u skladu s potrebama, da dobrovoljno vatrogastvo nije dovoljno razvijeno u većem delu zemlje, te da je prosečna starost vatrogasnih vozila 27 godina, a prosečna starost samih vatrogasaca 40 godina, dok su operativni do 45 godina.

Vlada Srbije je 10. jula usvojila Odluku o proglašenju elementarne nepogode za gradove Prokuplje, Kruševac, Čačak, Kragujevac i Bor, te opštine Bojnik, Lebane, Ivanjica, Aleksinac, Rača, Knić, Žitorađa, Blace, Kuršumlija, Golubac i Mionica. Podaci po upravnim okruzima pokazuju velike oscilacije u pokrivenosti stanovništva vatrogascima, od 0,5 vatrogasaca na hiljadu stanovnika u Beogradu, Sremskom i Rasinskom okrugu, do 1,7 u Severnobačkom okrugu. Rasinski okrug, na primer, ima samo profesionalne vatrogasce (104), bez dobrovoljnih društava, sa indeksom od 0,5 (jedan vatrogasac na 1.992 stanovnika), dok Toplički okrug, pogođen nedavnim požarima, ima 62 profesionalna vatrogasca i nijedno dobrovoljno društvo.

Centar za lokalnu samoupravu (CLS) takođe je upozorio da Beogradu, gradu sa 1,7 miliona stanovnika, nedostaje 11 vatrogasnih stanica i da nema centralnu vatrogasnu stanicu, te da na celom Novom Beogradu postoje samo četiri vatrogasna vozila, što ukazuje na lošu pripremljenost za vanredne situacije.

U periodu od 2019. do kraja 2023. godine, u Srbiji je registrovano 119.609 požara, što čini 77% svih vanrednih događaja, a u njima je poginulo 484 osobe, dok je 1.770 povređeno. Samo 7. jula 2025. godine, zabeleženo je 620 požara na otvorenom prostoru, u kojima su povređena dva vatrogasca i četiri građana. MUP je saopštio da su navodi o zanemarivanju Sektora za vanredne situacije neosnovani.